Życie polskiego ludu przez wieki wyznaczał kalendarz liturgiczny. Był on zresztą zgodny z kalendarzem natury, w którym przyroda dyktowała rytm pracy i odpoczynku. Warto też pamiętać o tym, że gros świąt kościelnych miało swoją genealogię w obrzędach pogańskich i pomimo nałożenia na nie chrześcijańskiej symboliki zachowały w sobie wiele z pierwotnych treści. Wszak mentalność zmienia się bardzo powoli a szczególnie wśród społeczności wiejskich. Kult sił przyrody mieszał się zatem z kultem śwętych, obrzędy ku czci których przypominały obrzędy pogańskie. Wszystko to razem stanowiło o swoistym synkretyzmie religijnym stanowiącym trwały rys „ludowego” chrześcijaństwa. O tej specyfice religijności naszych – nie tak znowu odległych – przodków opowiada wystawa „Letnie obrzędy w sztucee ludowej. Wystawa motyli”. Prezentujemy na niej dzieła twórców ludowych poświęcone sposobom obchodzenia świąt w okresie lata: począwszy od Bożego Ciała aż po dożynki. Nie zabrakło na niej również przedstawienia najtrwalszego chyba obrzędu a mianowicie nocy świętojańskiej czyli sobótki z rytuałem oczyszczającego działania ognia oraz poszukiwania kwiatu paproci.
Dopełnieniem etnograficznej części wystawy jest prezentacja okazów motyli pochodzących z całego świata oraz egzotycznych owadów.
W ten sposób natura po raz kolejny przenika do sfery kultury wpływając na jej kształt i sposób postrzegania rzeczywistości.
Na ekspozycję złożyły się eksponaty pochodzące z Muzeum Wsi Radomskiej, Opactwa oo. Cystersów w Wąchocku oraz prace pani Ewy Wyczesanej z Państwowego Ogniska Plastycznego w Starachowicach.
Okazy entomologiczne stanowiły część kolekcji prywatnych panów Mariusza Surusa oraz Jana i Sebastiana Rogulów.
Wystawę „Letnie obrzędy w sztuce ludowej. Wystawa motyli” można było oglądać w dniach od 19 czerwca do 26 sierpnia.
tekst: Paweł Kołodziejski
foto: Magdalena Gorzkowska, Mirosław Witkowski